شوجی | ارتباطی زیبا با دنیای خارج
زیبایی محضدر ژاپن از دوران تاریخی هِی آن (1158-794 میلادی)، شوجی به عنوان عنصری برای اتصالات داخلی ساختمان‌های سنتی، مورد استفاده بوده است. در ابتدا صفحات شوجی برای جداسازی اتاق های خانه از یکدیگر و جدا کردن فضای داخلی خانه از فضای خارجی به کار می‌رفت.
The Mark of Beauty： Shoji screens
ترجمه : شمیم شاهمردانی | ویراستار متن : ستاره کرم زاده
پرده‌ی اول: نقش و کارکرد شوجی
در ژاپن از دوران تاریخی هِی آن (1158-794 میلادی)، شوجی به عنوان عنصری برای اتصالات داخلی ساختمان‌های سنتی، مورد استفاده بوده است. در ابتدا صفحات شوجی برای جداسازی اتاق های خانه از یکدیگر و جدا کردن فضای داخلی خانه از فضای خارجی به کار می‌رفت اما توانائی ویژه‌ی این صفحات در امکان عبور نور با به کارگیری پنل های کاغذی واشی، باعث غنای فرهنگ بومی و محلی ژاپن شد و شوجی تبدیل به عنصری برای انتقال زیبایی شد و در خدمت هنر نیز قرار گرفت. به این ترتیب به مرور شوجی به بخشی جدایی ناپذیر و ضروری از خانه های ژاپنی تبدیل شد.
پرده‌ی دوم: کاغذ شوجی
کاغذ سنتی ژاپنی (واشی یا واگامی) را می‌توان یکی از پایه های اصلی هنر ژاپن دانست. با گذشت 1300 سال از تولید آن، واشی به ستون فقرات بسیاری از هنرهای ژاپنی تبدیل شده است و ردپای آن را در بسیاری از هنرهای ژاپن می‌توان دید. واشی به عنوان کاغذ، برای ساخت اوریگامی ، برای کار سومی ئه (نقاشی با مرکب) و حتی در تزیینات و عناصر معماری و طراحی خانه های ژاپنی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. واشی از الیاف پوست گیاهان کوزو (توت کاغذی)، میتسومانا و گامپی تهیه می‌شود و مشخصه‌ی ویژه‌ی آن، ثبات رنگ و دوام است. ماده‌ی اصلی برای ساخت کاغذ شوجی نیز همان الیاف کوزو است و مراحل تولید و فراوری آن شبیه کاغذ واشی می‌باشد.
پوست درخت کوزو ابتدا تا رسیدن به لایه‌ی سفید داخلی از طریق خیساندن در آب، کنده می‌شود. ضایعات و ناخالصی‌های محلول در آب جدا شده و الیاف نرم می‌شوند. به طور سنتی، روش سفید سازی داخل رودخانه، شامل خیساندن پوست درخت به مدت دو تا سه روز در آب رودخانه است.
پس از سفید سازی، الیاف به دست آمده تحت مجموعه‌ای از عملیات قرار می‌گیرند.که شامل جوشاندن، جداسازی قسمتهای تغییر رنگ یافته و کوبیدن است تا در نهایت به مرحله‌ی غوطه ورسازی روی یک صفحه برسد.
الیاف روی صفحه‌ای تکان داده می‌شوند و رطوبت آنها با اعمال فشار خارج می‌شود. آنگاه صفحات جدا سازی شده و با استفاده از برسی خاص روی تخته ها چسبانیده می‌شوند و در معرض نور خورشید خشک می‌شوند.
کاغذهای نهایی بدست آمده به دقت صفحه به صفحه بررسی می‌شوند. کاغذها را در مقابل نور خورشید می‌گیرند و هر برگه ای که نقص، آسیب و بی نظمی داشته باشد و یا مواد خارجی وارد آن شده باشد را جدا می‌کنند، سپس کاغذهای سالم به دقت بر اساس ضخامت آنها ، طبقه بندی می‌شوند.
پرده‌ی سوم : تنوع صفحات شوجی
شوجی در تعامل و ترکیب با شیشه، غنا و عمق را برای فضاهای زندگی ژاپنی به ارمغان می آورد.
جیرو اوساراگی ( 4 اکتبر 1897-3 آپریل 1973) نویسنده‌ی مشهور رمان های داستانی-تاریخی ژاپن در دوران شوآ، علاقه ی عجیبی به اتاق سِسِراگی (Murmuring Brook ) داشت- زمانی که تمام یوکیمی شیجوها* (پنجره های برای دیدن منظره ی برف) باز بودند.
*یوکیمی شیجو :
در واقع یوکیمی شیجو به معنای پنجره ای برای دیدن منظره‌ی برفی است-ایده‌ی این پنجره، حذف آسمان و تمام قسمت هایی بالای سر و تمرکز دید شما روی نزدیکی زمین برای لذت بردن از تماشای دانه های برف است. این شیوه از نمایش، ترفندی برای متمرکز ساختن افراد روی صحنه ی بارش آرام برف و زمینی که برف به آرامی روی آن می‌نشیند، به شمار می‌آید.
پرده‌ی چهارم: صحنه ای پانورما
اتاق شماره ی 3# (پائولونیا) کیبی، اتاق مورد علاقه‌ی نخستین نویسنده‌ی برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات ژاپن، یاسوناری کاواباتا، بوده است. تزینات و نقش و نگارهای پیچیده و خاص چوبی روی صفحات شوجی، احتمالا تداعی کننده‌ی مناظری از منطقه‌ی هاکونه برای کاواباتا بوده است. صحنه هایی از طلوع آفتاب در سپیده دمان و کوههای پوشیده از مه به گونه‌ای به تصویر کشیده شده‌اند، گویی این مناظر بخشی از صفحات شوجی هستند.
پرده‌ی آخر: شوجی می‌تواند ارتباطی زیبا و خارق العاده با دنیای خارج ایجاد کند.
