امیرحسین تفرشی پور | بر اساس مقام «گِل و دره»

سامان
سامان
امیرحسین تفرشی پور تنبور موسیقی مقامی آلبوم این همانی

امیرحسین تفرشی‌ پور موزیسینی چند وجهی‌ست. در سابقه فعالیت‌های موسیقایی او که نگاه می‌کنیم اسامی اساتیدی مثلِ جلال ذوالفنون، مسعود شعاری، علی اکبر مرادی را می‌بینیم. او با هنرمندان خوش‌ذوقی مثل کیوان میرهادی، سامر حبیبی، علی رحیمی، سهیل نفیسی، پویا محمودی دوستی و همکاری کرده. تمام این موارد تاییدی بر پیشینه قوی و در عین حال متنوع این موزیسین  به حساب می‌آید. امیرحسین تفرشی‌پور به واسطۀ شغلش چند سال در غرب ایران زندگی کرده و با فرهنگ، زبان و موسیقی‌‌ این منطقه بی‌واسطه آشنا شده‌است.

در این ویدیو فرصتی پیش آمده تا امیرحسین تفرشی پور برایمان «گِل و دره»  از مقامات مجلسی تنبور را بنوازد و داستان کهن این مقام را روایت کند.

در دوران حکومت سلسلۀ کیانیان، پادشاه دوم این سلسله، کیکاووس، به خاطر ارتباط با اهریمنان، فرّهٔ ایزدی را از دست می‌دهد و نور یزدان و برکت از کشور جدا می‌شود. کیکاووس برای برگرداندنِ فره ایزدی دست به دامانِ سام نریمان و نغمه‌ای از تنبور می‌شود.

ترجمۀ شعر مولوی کرد (+)

مشغول درد و زخم جدایی / گوشه‌ای تاریک من و تنهایی / نه حکیمم هست، سوز، خنک سازد / نه طبیبی تا زهر، سبک سازد / بردار ساقی آن جام جم را /وقت برگشت است است روی چشم ما.

آلبومِ «این همانی» از امیرحسین تفرشی پور، در لیست بهترین‌ آلبوم‌های سال 95 به انتخاب اورسی قرار گرفته بود.

شاید گفتن و شنیدن این جمله دیگر کلیشه‌ای شده که موسیقی نواحی ایران گنجینه ارزشمندی است که دارد از دست می‌رود و … . این یک واقعیت است که وقتی از موسیقی ایرانی صحبت می‌کنیم عمده تولیدات، مربوط به موسیقی دستگاهی و هر آنچه ملهم از آن است باشد. نوگرایی در حوزه موسیقی نواحی هم وجود دارد اما در سال‌های اخیر بیشتر شامل بازخوانی و بازتنظیم چند ترانه فولک بوده و یا سمپل کردن تعدادی آوازهای مقامی و قرار دادنش در بافت موسیقی رقص الکترونیک. از سوی دیگر هم جریانی موسوم به «موسیقی تلفیقی» را داریم که عمدتاً دست به ترکیب رنج محدودی از آواز ایرانی با برخی سبک‌های غیر ایرانی زده است. در این میان «این همانی» – حاصل همکاری امیرحسین تفرشی‌پور با چند موزیسین دیگر – آلبومی است که آمدن و شنیدنش لازم بود! آن چه می‌شنویم یک تلفیق تمام‌عیار بینامتنی و درون‌زا از مقام‌ها و جریان‌های گوناگون موسیقی کردها است آن هم با رنگ‌بندی و سازبندی نو و متفاوت. از آوازهای هوورامان و سورانی گرفته تا مقامات تنبور رایج در کردستان ایران با یک سازبندی تماماً آکوستیک در این آلبوم ارائه شده‌اند. حضور شمشال و چنگ (هارپ) در میان سازهای به کار رفته خود نکته جالبی است. «این همانی» نوبانگ کهنی است که روایتی مدرن از زندگی و تاریخچه چندین هزار ساله مناطق کردنشین را با متریالی تماماً متعلق به همین مناطق ارائه می‌دهد.
سینا چراغی

در ادامه بخوانید