شانزده نغمه از دَه انیمه به انتخاب اورسی
شمارۀ اول دفترچۀ «اورسی» با موضوع انیمۀ ژاپن منتشر شد. در این نشریه سعی کرده‌ایم شیرجه‌ای کوتاه در جهانِ بی‌انتهای انیمه و فرهنگ ژاپن بزنیم.
- فیلم-انیمۀ تاریخی-درامِ «باد برمی‌خیزد» محصول ۲۰۱۳، به کارگردانی هایائو میازاکی، بیوگرافی‌ای تخیلی است از زندگی جیرو هوریکوشی، که روایت انیمه او را سازندۀ هواپیمایی جنگی در جنگ جهانی دوم معرفی می‌کند. آهنگ‌ساز این انیمه جو هیسایشی است. قطعه‌هایی که او برای انیمه‌ها نوشته است معمولاً تم‌هایی رویایی، نوستالژیک و ماجراجویانه دارند. این قطعه به نام «یک سفر» احساسات و سختی‌های قهرمانان اصلیِ داستان را در آغاز ماجراجویی‌شان نشان می‌دهد.
- فیلم-انیمۀ فانتزیِ «همسایۀ من توتورو»، نیز محصول ۱۹۸۸ به کارگردانی هایائو میازاکی است که مانند اکثر فیلم‌های او، ترس‌ها و سختی‌های کودکان را در مواجهه با دنیای بعضاً بی‌رحم و ترسناک بیرون روایت می‌کند. موسیقی جو هیسایشی برای این انیمه، فضای آن را دوچندان خاطره‌‌انگیز و رویایی کرده است.
- فیلم-انیمۀ «بچه‌های دریا» محصول ۲۰۱۹ به کارگردانی آیومو واتانابی، از مانگایی با همین نام اقتباس شده است. روایت فیلم حول ماجرای چند نوجوان در مواجهه با دنیایی مرموز و فراطبیعی می‌چرخد. جو هیسایشی در موسیقی متن این فیلم-انیمه دنیایی تازه را به تصویر می‌کشد که در آن تاریکی و رمز و راز طعمی واقعی‌‌تر و پخته‌تر دارند.
- فیلم-انیمۀ «روحِ درونِ پوسته»، محصول ۱۹۹۵ به کارگردانی ماموری اوشی انیمه‌ای در ژانر سایبرپانک-تخیلی است. این انیمه از مانگایی با همین نام ساختۀ ماسامونه شیرو اقتباس شده است. داستان انیمه در دوره‌ای رخ می‌دهد که زندگی انسان‌ها و ربات‌ها درهم آمیخته و به نقطه‌ای رسیده است که ربات‌ها می‌توانند پوسته‌ای برای نگه داشتن روح یا آگاهی یک انسان باشند. آهنگ‌ساز این انیمه، کِنجی کاوایی از موسیقی‌دان‌های بزرگ و شناخته شده در دنیای موسیقی متن است. استفادۀ او از آوازهای محلی ژاپن و ترکیب آوازهای محلی ژاپنی در فضایی تصویری و رواییِ مدرن بیان‌گر طبیعتِ روحانی بشر و شیوۀ تحول و تغییر آن در جهانی تازه است.
- فیلم-انیمۀ «آبیِ تمام‌عیار»، محصول ۱۹۹۷ در ژانر تریلر-روان‌شناختی، ساختۀ کارگردان ژاپنی، ساتوشی کُن است. آهنگ متن اصلی این انیمه، ساختۀ ماساهیرو ایکومی، فضای روانی شخصیت اصلی داستان میما را نمایش می‌دهد. جریان توهمات و تحولات میما در این انیمه از «دختری مثبت، درست و خوب» به سمت شخصیتی بی‌پرواست که عطشی زیاد و کنترل‌ناپذیر برای رسیدن به کمال و بی‌نقصی دارد.
- سریال انیمه‌ایِ «کابوی بیباپ» در ژانر علمی-تخیلی، محصول ۱۹۹۸، ساختۀ هاجیمه یاتاته است که شینیچیرو واتانابی آن را کارگردانی کرده است. داستان هر ۲۶ قسمت این سریال در سال ۲۰۷۱ اتفاق می‌‌افتد و زندگی تیمی جایزه‌بگیرها را در حال سفر با سفینه‌شان «بیباپ» دنبال می‌کند. موسیقی متن این سریال-انیمه آلبومی است با همین نام (Cowboy Bebop) به رهبری یوکو کانو در گروه Seatbelts. این آلبوم که حال و هوای قطعات جاز استاندارد و بیباپ دهۀ ۶۰ میلادی در آن به وضوح حس می‌شود از دنیاهایی مختلف برای توصیف فضای آینده‌نگرانۀ سریال گذر می‌کند. نمونۀ بارز این دنیاها استفاده از سازدهنی و گیتار در سبک بلوز و کانتری برای ایجاد فضایی وسترن است. در گوشه‌هایی از آلبوم نیز نمونه‌هایی از موسیقی الکترونیک و فولک ژاپنی دیده می‌شود.
- فیلم-انیمۀ «بچه‌های گرگ» محصول ۲۰۱۲ به کارگردانی مامورو هوسودا، داستان مادری است که باید به تنهایی دو بچۀ نیمه-گرگ، نیمه-انسان را بزرگ کند. پدر این بچه‌ها که مردی رمز آلود بوده روزی برای معشوقه‌اش هانا (مادر بچه‌ها) این راز را فاش می‌کند که می‌تواند به گرگ تغییر شکل دهد و بعدها زمانی که به دنبال شکار برای تهیۀ غذای بچه‌هایش می‌رود در سانحه‌ای کشته می‌شود. موسیقی متن این انیمه ساختۀ ماساکاتسو تاکاگی است و قطعۀ انتخابی ما خوانشی از ملودی تم «مادر» است که برای هانا، مادرِ آن گرگ-انسان‌ها نوشته شده است.
- درمیان دوست‌داران انیمه کمتر کسی است که انیمه-سریال «ناروتو» را ندیده یا چیزی در مورد آن نشنیده باشد. بخش اول این انیمه ( که از مانگایی با همین نام اقتباس شده است) به کارگردانی هایاتو داته روایت زندگی ناروتو اوزوماکی است. نینجایی جوان که به دنبال به دست آوردن تایید و شناخت پیش‌روان خود است. خط‌های رواییِ طویل و فراوان که به خوبی به یکدیگر ربط پیدا می‌کنند و شخصیت‌های اصلیِ گیرا از خصوصیات برجستۀ این انیمه-سریال است. آهنگ‌ساز بخش آغازین این انیمه توشیو ماسودا است که با ترکیب سازهای سنتی ژاپن، شامیسِن و شاکوهاچی با سازهای مدرن و گونه‌هایی از آوازه‌خوانی، فضایی امبینت و اساطیری با هویتی ژاپنی را ایجاد کرده است.
- انیمۀ «دِث نوت» یا «دفترچۀ مرگ» که بر اساس مانگایی با همین نام است، سال ۲۰۰۶ به کارگردانی تِتسورو آراکی ساخته شد. داستان این انیمه پیرامون نوجوانی باهوش و کاریزماتیک به نام لایت یاگامی می‌چرخد. یاگامی تصادفاً به دفتری برمی‌خورد که می‌توان در آن تاریخ، نام و جزئیات مرگ فردی زنده را نوشت و زندگی آن فرد دقیقا به همان شکل پایان خواهد یافت. لایت پس از اینکه دفتر مرگ را پیدا می‌کند و قابلیت وهم‌انگیز آن را کشف می‌کند شروع به کشتار انسان‌هایی می‌کند که از نظر او لیاقت زنده بودن ندارند. این اختیار مطلق عواقبی بدیهی دارد و طولی نمی‌کشد که تمام وقت لایت صرف رها شدن و فرار از آن‌ها می‌شود. موسیقی متن این انیمه که نتیجۀ همکاریِ یوشیهیسا هیرانو و هیدِکی تانیوچی است تلفیقی است از هارد-راک و موسیقیِ کلاسیک که با تمی عموماً تاریک و اتمسفریک ادامه پیدا می‌کند. جالب است بدانید قطعۀ «مرثیه» یا «رکوئِیم» از آهنگ‌های متن اصلی این سریال، اشاره‌‌ای ملودیکال به قطعه‌ی Lacrimosa از موتزارت دارد.
- سریال-انیمۀ «هاکومی و میکوچی»(که از مانگایی به همین نام اقتباس شده است) محصول ۲۰۱۸، به کارگردانی ماسائومی آندو، داستان زندگی ماجراجویانۀ دو دختر نُه سانتی‌متری را روایت می‌کند که در خانه‌ای کوچک روی درختی در جنگل زندگی می‌کنند. آهنگ‌ساز تم اصلی این انیمه اِوان کال است. او از آواز‌ها و قطعه‌های محلی ژاپنی ترکیب‌های صدایی ویژه برای توصیف دنیای هاکومی و میکوچی انتخاب کرده است.
