امام‌قلی امامی | موسیقی لرستان، تنبور لکی

شیوه‌ی نوازندگی امام‌قلی و برخورد احساسی‌اش با آنچه که اجرا می‌کند توجه برانگیز است. او در پرداختن به جملات موسیقی از هر پنج انگشت دستِ چپ در بیان حالات و ظرایف استفاده کرده است.

مجله فرهنگی اورسی
امام‌قلی امامی | موسیقی لرستان، تنبور لکی

پژوهش، گردآوری و متن: پوریا فرجی و تارا اله‌وردی | ناشر: ماهور

امام‌قلی امامی نوازنده‌ی تنبور لَکی و اهل دلفان لرستان، فرزند امام‌قلی از طايفه‌ی نورعلی (زيرشاخه ی ايل دلفان) و ملقب به «عزيزی» بود. بيشتر اوقات در محل سکونت اجدادش، خيارون، به نواختن تنبور مشغول بود و سرانجام در کوه‌پايه‌های خيارون به خاک سپرده شد. وی از خاندان اهل حق بود و تنبور را از رضاقلی‌خان سرتيپ (عمويش) ياد گرفت. پس از اعدام پسرعمويش يوسف‌خان امير بهادُر، دست از جنگ‌آوری شست و از ميانسالی فقط به نواختن تنبور مشغول‌ شد. او در سال ۱۳۵۲ برای اولين بار به دعوت وزارت فرهنگ و هنر در تالار رودکی اجرا کرد و بسياری از نوازندگان مطرح آن زمان در اجرايش حضور داشتند. احمد عبادی پس از اتمام اجرای امام‌قلی يادداشتی در وصف اجرايش نوشت و به رسم يادبود به او داد. در سال ۱۳۵۲ روزنامه کيهان نوشت که هنر اصيل و بکر او (امام‌قلی) در نخستين برنامه اش در تهران منتقدان موسيقی را به تحسين وا داشت. 

owrsi · امام‌قلی امامی | موسیقی لرستان، تنبور لکی


فایل‌های صوتی‌ای که در این مجموعه گردآوری شده‌اند از مصاحبه‌ی حمید ایزدپناه با امام‌قلی امامی استخراج شده است که به گفته‌ی خود امام‌قلی در زمان مصاحبه 85 سال داشته است. این مصاحبه شامل معرفی امام‌قلی، اجرای پانزده آهنگ و توضیح درباره‌ی آن‌ها از زبان ایشان است. امام‌قلی در این مصاحبه با تنبور دو سیمی که خودش ساخته است اجرا می‌کند و به زبان محلی آن را «تمیره» می‌خواند.


ویژگی‌های منحصربه‌فرد تنبورنوازی امام‌قلی

شیوه‌ی نوازندگی امام‌قلی و برخورد احساسی‌اش با آنچه که اجرا می‌کند توجه برانگیز است. او در پرداختن به جملات موسیقی از هر پنج انگشت دستِ چپ در بیان حالات و ظرایف استفاده کرده است. امام‌قلی قطعاتی از موسیقی سازهای بادی (مانند سُرنا) را با تنبور نواخته است؛ برای مثال قطعاتی مانند هل‌پرکه، شاررا، نقاره، چپی، برزه کویی، همین امر باعث شده است که برای اجرای صحیح آن‌ها و بیان حالت‌های سازهای بادی از تکنیک‌های غیر مرسوم دستِ چپ بهره ببرد (مانند استکاتوهای پیاپی). او همچنین سیم‌های تنبور را با فاصله‌ی دوم بزرگ کوک کرده و قطعات زیادی را در این کوک نواخته است. استفاده‌ی زیاد از سیم بم، رنگ‌آمیزی جملات با هارمونیزه کردن آن‌ها، همچنین نواختن ملودی اصلی روی سیم بم و تبدیل سیم زیر به سیم هارمونیک از دیگر ویژگی‌های ساز امام قلی است.