مرسدس سوسا | الهۀ آزادی

نازنین باران
نازنین باران

مرسدس سوسا، ملقب به «الهۀ آزادی» و «صدای بی‌صدایان»، یکی از برجسته‌ترین خوانندگان تاریخ موسیقی آرژانتین است. محبوبیت او با آهنگ Gracias A La Vida (سپاس زندگی) در سال ۱۹۷۱ آغاز شد و با اجرای ترانه‌های اعتراضی در جهت همبستگی ملی و انتقاد از حکومت‌های فاسد ادامه پیدا کرد. سوسا از نمایندگان جنبش چپ‌گرا در موسیقی بود؛ جنبشی که در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی، نقش مهمی در تحولات اجتماعی پرتغال، اسپانیا، و امریکای لاتین ایفا کرد.

برای سوسا، شعر و‌ موسیقی ابزاری شد برای فریاد علیه ستمگری و رنجی که دیکتاتورها بر مردم تحمیل می‌کردند. او و همتایانش تلاش کردند دنیا را از نقض حقوق بشر و نفی آزادی‌های مدنی در کشورهای آمریکای لاتین مطلع کنند. همکاری سوسا با شاعران جنبش Nueva Trivia و اجرای ترانه‌های اعتراضی با مضامین اجتماعی، این هنرمند را به چهره‌ای محبوب و ماندگار نزد قشر محروم جامعه‌ تبدیل کرد. برای مردم آرژانتین و آمریکای لاتین، یکی از ترانه‌های او به نام Canion Con Todos (با هم بخوانیم) حکم سرود ملی را دارد.

owrsi · Mercedes Sosa – Canción Con Todos

اما ترانۀ «برادرها» که آن را «تصنیف آزادی» می‌نامند، مهم‌ترین آهنگ سیاسی اوست. ترانۀ این آهنگ نوعی شعر روایی‌ست به نام Corrido که سرودن آن در اواسط قرن بیستم رواج داشت؛ اشعاری که از آن‌ها به عنوان «ابزار براندازی» یا انتقاد از دولت‌های فاسد، خصوصاً در مکزیک، استفاده می‌شد. از این اشعار، زمانی که رسانه‌های جمعی مثل رادیو و تلویزیون هنوز به شکل گسترده استفاده نمی‌شدند، به عنوان ابزاری برای انتقال خبر و آموزش کاربرد داشت. فرم این اشعار در یک ساختار مشخص شکل می‌گرفت: مقدمه، روایت اصلی، پیام شاعر(انقلاب، آزادی، اتحاد، زندگی و…) و در آخر، وداع با شنونده.

سوسا با کمی تغییر در این ترانه، آن را این‌گونه اجرا کرد:

برادران زیادی دارم

در دره‌ها، در کوه‌ها

 در زمین‌های سبز و در دریا.

 هر کدام با پیشه‌ای،

 با رویایی

 با امید به فردا،

 با خاطره‌ها

مردمی با دست‌های گرم دوستی،

 با چشمهایی برای گریستن

 با تمنایی برای ستایش

با ذهن‌هایی روشن

فراتر از زمانه

جستجوگر

مصمم و با‌اراده

….من برادران زیادی دارم،

 و یک دوست دختر زیبا

 که نامش آزادی‌ست…

در ادامه بخوانید