تحلیل و اشاره به چند نکته در نتایج نظرسنجی

امسال مجله فرهنگی «اورسی» و مجله موسیقی «کادانس» نظرسنجی متفاوتی (نسبت به نظرسنجی سال گذشته ) انجام دادند که عاقبت به انتخاب 13 آلبوم منجر شد. حدود 60 آلبوم به انتخاب اعضا و دوستان صاحب نظر انتخاب شد که به نوعی حاصل سلیقه اورسی و کادانس بود. پس از آن، آلبوم‌ها بین حدود 60 موزیسین، نوازنده، منتقد، روزنامه‌نگار و … به نظرسنجی گذاشته شد. تنها وجه مشترک آلبوم‌ها این است که مولفی ایرانی دارند و در بازه‌ی یک ساله‌ی 4 اسفند 95 تا 4 اسفند 96 منتشر شدند. هیچ محدودیتی برای سبک‌ها، نحوه‌ی انتشار، جغرافیا و … قائل نشدیم و البته هیج مترومعیاری برای رای دادن تعیین نکردیم؛ مگر علاقه، سلیقه. در عمل این نظرسنجی تنها براساس حس و حالِ تعدادی از اهالی موسیقی انجام شده که نشان دهنده برآیند سلایقِ این افراد است؛ البته که شاید در نهایت همه‌ی نظرسنجی‌ها و جوایز موسیقی در دنیا هم حاصل چنین نگاهی باشند اما در قالب دیگری ارائه می‌شوند. ترکیب رای دهندگان به نحوی انتخاب شد که تمام سبک‌های موسیقی چند نماینده داشته باشند؛ پس سلیقه‌ی خاصِ جریانی به کلیت نظرسنجی تحمیل نشده است. این موضوع هم در انتخاب اولیه‌ی آلبوم‌ها و هم در منتخبان به خوبی قابل مشاهده است. بازه امتیازات از 0 تا 20 انتخاب شد و رای‌دهنده‌ها حق رای دادن به آلبوم خود را نداشتند. از طرف دیگر الزامی برای رای‌دهندگان وجود نداشت که به تمام آلبوم‌ها رای دهند چراکه برای ما جمع امتیازات اهمیتی نداشت بلکه از روش معدل گیری استفاده کردیم؛ مهمترین مزیت این روش وارد نشدن امتیازِ پاپیولار بودن آلبوم‌ها در نظرسنجی بود. در ایام عید نوروز هر روز چیزکی از این آلبوم‌ها خواندید و شنیدید، شاید هم دیدید. البته ما سعی کردم ویدئوهایی با محتوای دلخواه از آرتیست‌های منتخب دریافت کنیم اما خب دقیقه 90 ایت ایده به فکرمان رسید و به نیمی از هنرمندان بسنده کردیم.
تحلیل و اشاره به چند نکته در نتایج نظرسنجی:

1. تمام متن‌هایی که همکاران ما برای آلبوم‌های برگزیده نوشتند شخصی و بیانگر نظرات خودشان بود. آن‌ها شایسته‌ی تشکری ویژه برای این همراهی و کمک داوطلبانه هستند.
2. حضور دو آلبوم رپ (ریل و شهروند) در این نظر سنجی نشان داد که حتی کارشناس‌ها و منتقدان هم این سبک را جدی می‌گیرند و به هیچ عنوان نباید سبکی که جریان‌سازی می‌کند را نادیده گرفت.
3. در میان رای دهندگان تعداد علاقه‌مندان به موسیقی راک و الکترونیک زیاد بود اما تقریباً هیچ آلبومی که به طور مشخص این دو ژانر باشد در میان برگزیده‌ها نیست و این نشان می‌دهد هنوز آلبوم‌های استاندارد در ژانرهای غیر ایرانی کم داریم
4. هیچ آلبومی که صرفا متعلق به موسیقی سنتی باشد هم به جمع برگزیده راه پیدا نکرد و تنها آلبوم در این حال و هوا بدرقه ماه بود که آن‌ هم تجربه‌ای نو در این ژانر بود.
5. با وجود اینکه بیشتر هنرمندان از این نظرسنجی استقبال کردند اما برخی هم از اینکه آلبومشان در رقابت با برخی آثار قرار گرفته خوشحال نشدند.
6. تعداد آلبوم‌های برگزیده شده که ریشه در موسیقیِ بومی و اصالت فراسبکی پیامی خاص دارد؛ هنوز هم برای ما ایرانی‌ها شنیدن اصواتی که نشانگر هویتمان هستند مهم‌تر از تکنیک یا مرزبندی ژانری است. آلبوم موسیقی نظامی دوره قاجار که بازتابنده‌ی بخشی از هویت موسیقایی ایران است و نادیده گرفته می‌شود. آلبوم کو؟ اثر جلیل شعاع بر پایه‌ی اشعار گیلکی بنا شده است. کبوترخانه اثر مصطفی قناعت رویکردی کاملاً ایرانی در کلارینت نوازی را به نمایش گذاشته و دربند هیچ ژانری نمی‌ماند. از بوشهر و پورآفریقا هر دو از موسیقی بومی بوشهر وام گرفتند و آن را دستمایه‌ی تجربه جدید کردند. همچنین آلبوم درخت هم دربرگیرنده قسمت‌های کوچکی از رگ و ریشه موسیقی بومی ایران است. از طرفی آلبوم شهر-بازی هم از ساز نی‌انبان استفاده گسترده‌ای کرده و جدا از آن سعی در تولید صدایی می‌کند به نوعی از شهر و محل زندگی خودمان می‌آید.
7. دو اثر مدرن کلاسیک در میان برگزیده‌ها وجود دارد که نسبت به 13 آلبوم قابل توجه است: انجمن فلوت ایران 1 و کنسرتوها.
8. تعداد زیادی از موزیسین‌ها، نوازندگان و منتقدان دیگر هم قرار بود در این نظرسنجی شرکت کنند که برخی به کل فراموش کردند و برخی با تاخیر نسبت به زمان اعلام شده با ما همراه شده و نتوانستیم از آرای آن‌ها استفاده کنیم.
9. پررنگ شده ریشه‌های موسیقی جَز در میان آثار برگزیده به آسانی قابل ردیابی است.
10. سال گذشته تنها در تولید یک آلبوم (هاونیاز) زنان تاثیر مستقیم داشتند. امسال سودالیزا (سودا علیزاده) تنها مولف آلبوم ison بود. گلنار شهیار در کنار ماهان میرعرب مولف اصلی آلبوم درخت بود. انجمن فلوت ایران را هم آذین موحد تاسیس کرده که حالا به مرحله تولید آلبوم رسیده است.

اسامی رای دهنده‌ها و همراهان بدون هیچ ترتیبی:
مهبد شفیع‌نژاد، شایان شکرابی، سونا بشیری، علی قادری، علی نودیسم، علیرضا عشقی، علیرضا تهرانی، امین رفیعی‌نیا، امیر بهاری، امیرعلی محبی‌نژاد، انیسا رئوفی، عطا عمادی، بابک علوی، بهرنگ حسین زاده، بهزاد عمرانی، احسان صدیق، غزل زارع گلنوش صالحی، حمیدرضا عباسی، حنیف خراسانی نژاد، حسام گرشاسبی، کامیار صلواتی، کسرا ابراهیمی، ماهان فرزاد، مسعود دلجو، مازیار خواجیان، مهدی محمدی سنج، مینا صفار، محمد گیوه کش، رامین بهنا، محمد خلیلیان، محمدعلی پور خصالیان، نسیم پوربریمی، پوریا براتیان، پوریا روح‌الامینی، روزبه فدوی، صادق کیا، ساغر، سهند آدم عارف، سجاد کیانی، شهریار غلامی، سامان کرم پور، سیامک قلی‌زاده، سیاوش امامی، سینا چراغی، سهیل مخبری، سروش ریاضی، سروش کمالیان، سروش صدر، یزدان بهمنی، سعید یعقوبیان، مانی جعفرزاده.
لیست آلبوم‌های حاضر در نظرسنجی بدون هیچ ترتیبی: