حدود دو سال پیش بود که در یکی از سایت‌های بلیت فروشی سروکله‌ی اجراهایی با عنوان «صت» (SET) پیدا شد. برای آن‌هایی که موسیقی جریان رسمی و البته جریان نوگرا را دنبال می‌کردند نام‌های آشنایی میان این هنرمندان وجود داشت. سیاوش امینی با آلبوم بارانداز، همچنین پیشینه‌ای که در موسیقی راک داشت، حسام اوحدی و نیما پورکریم با حضور در آلبوم گره و شاهین صبا که آلبوم دوقطبی فعالیت‌های رسمی داشتند که حالا همگی زیر چتر صت جمع شده بودند. مخاطب پیگیر و کنجکاو همواره از چنین رویدادهایی استقبال می‌کند و این‌بار کسانی که به حسشان اعتماد کردند با اجراهای متفاوتی روبه‌رو شدند. رویداد صت برای نخستین‌بار در موزه خانه انتظامی برگزار شد؛ بی‌هیچ تبلیغ و حتی اطلاع‌رسانی رسمی همه بلیت‌هایش فروخته شد و مخاطبان و برگزار کنندگانش را شگفت زده کرد. موسیقی الکترونیک در زیرشاخه‌های متفاوتی از «امبینت» و «درن» گرفته «ایی دی ام» و «آی دی ام» در این چهار شب روی صحنه رفت که با تصاویر و طراحی‌های نور همراه شده بود. پس از آن چند اجرای کوچک در مکان‌های متفاوت برگزار کردند و در نهایت دی و بهمن 95، سری جدید صت در بازه زمانی یک ماهه، چهار اجرا داشت. حالا همه چیز جدی‌تر شده و صت شخصیت خاص خودش را پیدا کرده است. جوانانی که در جمعشان موزیسن مهمی به نام «عطا ابتکار» دارند، محفلی درست کرده‌اند که «عطا» هم جزیی از آن است. با تمام شدن این چهار اجرا که هشت موزیسین و چهار ویژوال آرتیست اجرایش کردند، صت برای سال 96 آماده می‌شود و همین حالا هم همکاری با فستیوال مهمِ «ctm» در آلمان را شروع کردند. به بهانه این رویداد مستقل، پای صحبت‌های برگزارکنندگان صت نشستیم که البته هر سه تن به عنوان هنرمند هم در این اجراها حضور داشتند. با اینکه جوان هستند تجربه دارند و دوست ندارند تجربه‌های تلخی که به عنوان هنرمند داشتند برای آرتیست‌های مجموعه خودشان رخ بدهد. شاید حتی علت اصلی سامان دادن صت همین بوده است. به هر حال آنها تا این حد جسور هستند که مدل پرداخت دستمزد مرسوم در ایران را رعایت نکنند و دستمزد هنرمندانشان منوط به میزان فروش نباشد. در نهایت راضی بودنِ همکارانشان و زنده نگه داشتن صت با کیفیت مطلوب مهمترین هدف آنها است.
برگزار کردن رویداد هنر تجربی صت از چه زمانی در ذهنتان شکل گرفت؟
امیر بهادر اشرف زاده: اول از همه دغدغه‌ای است به ویژه برای ما که در جریان موسیقی الکترونیک بودیم با اینکه من آهنگساز نیستم اما شاهین و حسام هستند. همه افرادی که جمع می‌شوند و گروه‌های کوچک را تشکیل می‌دهند کیفیتی برای ارائه آثارشان قائل هستند و ما پیش از صت نمی‌توانستیم به کیفیت مطلوبمان برسیم. بنیان گذاران صت همگی یا موزیسن یا ویژوال آرتیست هستند که ایده‌آل‌گرایی دارند و همین موضوع باعث افزایش کیفیت یک رویداد می‌شود. حدود دو سال‌ونیم پیش بود که تعدادی از افراد درگیر با این موضوع، جمع شدیم و تصمیم گرفتیم جریانی راه بیاندازیم که هنرمندان با همان کیفیت مطلوب کارشان را ارائه دهند. پس از آن هم سراغ موزه خانه انتظامی رفتیم و تابستان گذشته اولین سری از فستیوال صت را برگزار کردیم.
شاهین انتظامی: پیش از اینکه ما دور هم جمع شویم و به فکر راه‌اندازی صت باشیم اتفاقاتی افتاده که به نظرم در شکل‌گیری صت اهمیت زیادی دارد. هر کدام از افرادی که حالا با ما هستند اجراهایی داشتند و به صورت پراکنده کارهایی انجام می‌دادند. تمام این آرتیست‌ها به دنبال شرایطی بودند که در شرایطی آثارشان را اجرا کنند که از طرف شخص یا تیم برگزار‌کننده چیزی به آنها دیکته نشود. تک تک ارائه شدن چنین اجراهایی از نظر «پروموت» و امکانات اجرایی ضعیف‌تر می‌شود و حتی مخاطب هم دچار سردرگمی می‌شود ولی زمانی که با یک پکیج روبه‌رو باشیم چنین مشکلاتی وجود ندارد. نکته دیگر درگیر کردن مخاطبان یک آرتیست با اجراهای دیگر است.
حسام اوحدی: صت روی هنر دیجیتال تمرکز کرد و المان‌هایی که تمام ما آمادگی انجامش را داشتیم صدا و تصویر بود نام این رویداد هم از همان‌جا می‌آید.
تنها شما سه نفر بودید که این رویداد را سروشکل دادید؟
امیربهادر: یک اتفاق جمعی بود. اول از همه شخصی خارج از مجموعه ما چنین پیشنهادی را به ما داد و پس از آن متوجه شدیم اگر درگیر این پیشنهاد شویم مجبوریم زیر نظر شخص دیگری باشیم و خیلی مسائل که نقع شخصی است به ما دیکته خواهد شد و درنهایت به ابزار دیگران تبدیل می‌شدیم. پس بهتر بود خودمان چنین کاری بکنیم و رسالت فرهنگی که روی شانه‌هایمان بود را هم به درستی انجام دهیم. اتفاقی که در صت سال گذشته و امسال افتاد تنوع در اجراها بود که باعث آشنا شدن مخاطبان با چنین استایل‌هایی شد. تکنیک‌های موزسین‌ها و ویژوال آرتیست‌ها با هم متفاوت است و نمی‌توان سلیقه خاصی را به آنها دیکته کرد و در چارچوبی خاصی گذاشت. تنها هدف ما نشان دادن هنر آرتیست‌ها به مخاطبان است و به حاشیه‌ها کاری نداریم.
حسام: ما پیش از اینکه تصمیم بر این کار بگیریم دو تجربه داشتیم که یکی پنج شش سال پیش بود که تعداد کمتری از ما درگیرش بودیم و دیگری نزدیک‌تر بود که پس از آن همه زخمی شدیم.
چرا زخمی شدید؟
حسام: به خاطر نحوه‌ی برخورد، سیستم اعمال نظر، ناهماهنگی و محدود شدن از نظر هنری و اجرایی.
شاهین: یکی از دلایلی که من دیگر دوست نداشتم در این رویداد شرکت کنم بحث کیفیت بود. منظورم این نیست که کیفیت پایینی دارد و حتی به عنوان مخاطب شرکت می‌کنم و از بعضی بخش‌ها هم لذت می‌برم. برای مثال محدودیت صدا و فرکانس یا مشکل آکوستیک وجود داشت که باعث شد ما به کیفیت مطلوب نرسیم و در عمل محدودیت به ما دیکته شود. اینکه من تنها 30 درصد از کارم را ارائه کنم در ارتباط گرفتنِ مخاطب هم تاثیر می‌گذارد و به ضرر ما تمام می‌شود. همین مشکلات بود که برگزای صت را در ذهنمان جدی‌تر کرد.
حسام: به هر حال ما بیشتر از هر چیزی آرتیست هستیم و هنرمند دوست دارد تمام وقتش را روی هنرش بگذارد. ترجیح می‌دادیم که در برنامه‌ای از پیش معین شرکت کنیم اما دیدیدم که دیگر نمی‌توان ادامه داد و باید خودمان دست به کار شویم.
امیربهادر: در نهایت این موارد سلسله مراتبی را طی کردند که ما را به برگزاری صت وادار کرد. تمام کسانی که اقدام به راه اندازی صت کردیم آرتیست بودیم و حالا ما آن برخوردهایی که با خودمان کردند را با دیگران نمی‌کنیم. همین امسال ما دو هنرمند جدید را در صت داشتیم و سعی کردیم از هر نظر راضی باشند.
شما حالا حدود 20 آرتیست هستید که به شکل پراکنده اجرا داشتید چگونه همدیگر را پیدا کردید؟
امیربهادر: من، حسام، آرش اکبری و سیاوش امینی با هم استدیو کدان را داشتیم، شاهین با حسام دوست بود، عطا ابتکار زمانی که به ایران آمد به طور طبیعی با ما ارتباط گرفت چون پیش از این هم در مسافرتی به ایران با سیاوش آشنا شده بود. نیما پورکریم با سیاوش و حسام گروه داشتند. پس از آن هم به واسطه انتشار آلبوم گره با نشر ماهریز آشنا شدیم و مدیر داخلی ماهریز ما را با شاهین صبا آشنا کرد.
شاهین: انسجام اصلی این ماجرا در شبکه‌های اجتماعی شکل گرفت. من از همین راه حسام را شناختم و نرم افزار ایبلتون را از او یاد گرفتم. هفت سال پیش تعداد محدودی بودند که در این زمینه فعالیت داشتند بنابراین از طریق علاقه‌های مشترک در شبکه اجتماعی همدیگر را راحت‌تر پیدا می‌کردند.
در مورد تاریخچه موسیقی الکترونیک در ایران چیزی می‌دانید؟
حسام: به نظرم اولین نفر علیرضا مشایخی این کار را کرد پس از آن هم حدود ده سال پیش آلبوم عطا ابتکار را پیدا کردم که با لیبل بلژیکی به نام سابروزا منتشر شده بود.
شاهین: پس از آن هم فکر می‌کنم محمد پژوتن از اوایل دهه 90 این کار را کرد که الان هم هر از چند گاهی رویداد رادیکال را در برج میلاد برگزار می‌کنند. نسل بعدی هم سیاوش، حسام و ما هستیم.
برای شروع کارتان از کسی کمک مالی گرفتید؟ چطور شد که خانه انتظامی را برای دوره اول این رویداد انتخاب کردید؟
شاهین: حمایت مالی خاصی وجود نداشت. ما تعدادی اسپانسر داشتیم که هم اسپانسر مالی ما بودند و هم کمک مالی می‌کردند. استدیو کدن همیشه بخشی از هزینه‌های صت را پرداخت کرده اما هیچ وقت قرار نیست اسپانسر منحصری داشته باشیم. در رابطه با مکان اجرا باید بگویم سالن پیدا کردن برای کاری جدید سخت است و کمتر ریسک‌پذیری دارند، با توجه به زمان محدودمان سراغ خنه انتظامی رفتیم.
امیربهادر: ایده‌آل‌گرایی ما هم باعث شد سراغ سالن کوچک‌تری برویم که از نظر صدا و امکانات با نظر ما همسو باشد. از نظر هزینه‌ها هم در سختی بودیم چرا که کدن هم یک استدیوی مستقل است و در حد توانش کمک می‌کند. عدم ریسک پذیری در مورد اسپانسرها هم صادق است. شاید برای اجراهای بعدی کمک‌های مالی بیشتری بگیریم تا بار از روی دوش خودمان برداشته شود. این اسپانسرها هم باید از نظر ما شرایط لازم را داشته باشند چرا که روند صت برای ما مهم‌تر از همه چیز است.
شاهین: اتفاقاً خیلی به شروطی که برای اضافه شدن اسپانسر داریم پایبندیم که روند مورد نظرمان برای صت هیچ تغییری نکند.
دوره اول صت برگزار شد و چه دستاوردی برای شما داشت؟ چه چیزهایی را تغییر داد؟
حسام: دوره اول صت همانطور که برای همه جدید بود برای ما هم خاص و جدید بود. سعی کردیم محتاط باشیم و ریسک‌های عجیب و غریبی نکنیم. از تجربه‌ی آن بسیار راضی هستیم و باوجود تمام سختی‌ها برای تمام ما ارزشمند بود. این کار بدون هیچ تبلیغات خاصی و در کمترین زمان ممکن انجام شد با این وجود توانستیم در هر چهار شب سالن را پر کنیم. حالا ما مخاطبی داریم که با صت آشنا است ولی در دوره اول چنین مزیتی نداشتیم. در زمینه اجرایی هم به جز یک مورد که باعث از دست دادن اجرای آرش شد هیچ مشکلی نداشتیم.
امیربهادر: یکی از دستاوردهای بزرگ ما این بود که فهمیدیم رویدادهای بعدی صت را چگونه برگزار کنیم. در عمل ما در صت اول تستی برای راه اندازی داشتیم که کیفیتش از چنین تجربه‌ای بسیار بالاتر بود اما سیاست‌های و راه‌کارهای اجراهای بعدی را مشخص کرد. آینده برای ما روشن‌تر شد.
شاهین: اصولاً دستاورد مالی وجود ندارد اما آرتیست‌ها دستمزدشان گرفتند و صت هزینه‌های خود را همیشه تامین می‌کند. ما اعتماد به نفس برگزاری پیدا کردیم. صت مکانی برای پیدا کردن آرتیست‌های جدید و معرفی آنها شد. در نهایت هم مخاطب جدید به ما اضافه شد. شاید تعدادشان زیاد نباشد اما درصد بالایی را به خود اختصاص می‌دهند.
از تابستان گذشته تا بهمن ماه امسال اجراهای تک هم داشتید. اما چرا تمرکز زیادی روی آنها نکردید و جمع صت تغییر خاصی نکرد؟
حسام: برگزار کنندگان صت مشغله‌ها و پروژه‌های دیگری دارند که تمام سعیشان بر این است که در درجه اول صت را زنده نگه دارند. قرار است صت رویدادهای اصلی داشته باشد که نام «set fest» را روی آنها می‌گذاریم و حتی رویدادهای اخیر که به مدت یک ماه هر شنبه برگزار شد چنین نامی نداشت. در این مدت هم برای ترویج و زنده نگه داشتن صت، تک رویدادها را برگزار کردیم. این اجراها به ما چیزهای زیادی یاد داد. برای نمونه دردسرهای متفاوتی که آوردن هنرمندان خارجی دارد را به ما نشان داد.
شاهین: در تمام فستیوال‌های مطرح دنیا هم که دقیق شوید همیشه رویدادهای کوچک را دارند. این کار به پویایی صت کمک می‌کند و آزمون و خطای مهمی برای ما است.
حسام: در تمام این رویدادها در هیچ بُعدی نباید از کیفیت کم شود. زمانی یک اجرا داریم و مشخص است سالن پر می‌شود شاید نباید فعالیت‌های ترویجی و تبلیغی زیادی بکنیم.
امیربهادر: ما تمام تلاشمان گسترش دادن صت است و برای این هدف کارهای مختلفی مانند وارد کردن افراد جدید در تیم اجرایی انجام دادیم. در عمل کار افرادی به ما اضافه شدند که کمک کنند و از طرف دیگر هم چیزهایی یاد بگیرند. صت دوست ندارد مافیا به نظر برسد.
از بیرون شاید شما جمعی به نظر برسید که حالا دیگر به هرکسی اجازه ورود نمی‌دهید.
حسام: افرادی که درگیر صت بودند و تا الان هم با ما هستند پتانسیل و نیروی اولیه مناسبی داشتند. همین باعث شده ما کارمان را با قدرت جلو ببریم تا امکان اضافه شدن افراد جدید فراهم شود.
امیربهادر: حتی آرتیست‌های صت در بسیاری از مواقع به نفع افراد جدید از حق خودشان گذشتند و دستمزدی دریافت نکردند یا دسترسی به ابزارهای خودشان را برای آرتیست‌های دیگر فراهم کردند. حتی شروع رویداد اخیر با یک آرتیست جدید بود.
آرتیست‌های جدید چگونه اضافه می‌شوند؟ آیا فراخوانی در کار است؟
شاهین: ما فراخوان منتشر کردیم و چهار ماه هم زمان دادیم. هنرمندان هم باید تا حدی پیگیر باشند و فراخوان را بهتر دنبال کنند. حدود 30 نفر به فراخوان ما واکنش نشان دادند و برای ما نمونه کار فرستادند که بیشترشان خارجی بودند. از میان بقیه افراد هم دو آرتیست تا الان در مجموعه صت اجرا داشتند. ما خیلی دوست داریم که روزی در رویداد صت هیچ کدام از ما اجرا نداشته باشند و همه افراد جدید باشند. چنین روندی مستلزم این است که افراد برای ما نمونه کار بفرستند.
حسام: فستیوال‌های بزرگ هم دو قسمت دارند که یک بخش بر اساس فراخوان است که حدود 40 درصد را تشکیل می‌دهد و بقیه دعوت شده هستند. هر دوی این‌ها سلیقه فستیوال را نشان می‌دهد. ما نباید از طرف دیگر بام بیافتیم و به خاطر فرار از حرف و حدیث‌های احتمالی از سطح استاندارد خود کوتاه بیاییم. اگر تا یک سال دیگر هم کسی به ما اضافه نشود مجبوریم با همین اعضا جلو برویم. هرکسی که وارد شود و کیفیت خوبی داشته باشد با ما خواهد ماند.
امیربهادر: در همین یک ماه اخیر که در حال برگزاری بودیم افرادی به ما مراجعه کردند و راه ورود به جریان را جویا شدند و ما همین حالا هم در حال تدوین فراخوان جدید برای صت سال آینده هستیم.
برنامه شما برای صت آینده چیست؟
شاهین: دوست داریم در سالن بزرگتر و با کیفیتی را بگیریم چرا که حالا می‌دانیم مخاطب بیشتری داریم. کشش تقاضا در این زمینه وجود دارد. تلاش می‌کنیم تا کارگاه برگزار کنیم تا بحث آموزش و فرهنگ سازی را هم پیش ببریم. همچنین دوست داریم در دو سالن متفاوت در دو نقطه از شهر تهران و حتی شهرهای دیگر صت را برگزار کنیم. افزایش تعداد اجراها هم از دیگر هدف‌های ما است که بازهم از هرکسی در این زمینه فعالیت دارد تقاضا می‌کنیم که در فراخوان ما شرکت کنند و از هر راه دیگری هم با ما ارتباط برقرار کنند. تمام تلاشمان را می‌کنیم که از آرتیست‌های خارجی هم استفاده کنیم تا هم کیفیت خودمان را بالا ببریم و هم صت را راحت به بیرون از ایران معرفی کنیم. این را هم اضافه کنم ما دوست داریم به جایی برسیم که به راحتی به توانمند سازی هنرمندانمان کمک کنیم و اگر کسی پتانسیل و دانش کاری را دارد با کمبود ابزار فیزیکی مواجه نباشد.
امیربهادر: در پایان هم از تمام کسانی که در برگزاری صت به ما کمک کردند تشکر می‌کنیم.
[button color=”red” size=”small” link=”http://instagram.com/setfest_tehran” icon=”” target=”true”]اینستاگرام SET[/button]
