موسیقیای برای سکوتِ عاشقان | پیمان یزدانیان در شبهای روشن
فیلم شبهای روشن شاید بهترین ساختهی فرزاد مؤتمن باشد. فیلمی که در نوع خود برای سینمای ایران تبدیل به اثری کالت شد. موسیقی گیرای این فیلم، حاصل هنرنمایی پیمان یزدانیان است؛ آهنگسازی که پسزمینهای متفاوت دارد: وی دانشآموخته رشته مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی شریف است، اما مسیرش را از ششسالگی با پیانو آغاز کرد و در نهسالگی زیر نظر استاد فرمان بهبود به صورت حرفهای آموزش پیانو دید. سپس تحصیلات آکادمیک موسیقی خود را در فرانسه ادامه داد.
یزدانیان با کارگردانهایی چون مسعود کیمیایی (سربازهای جمعه)، عباس کیارستمی (باد ما را خواهد برد)، جعفر پناهی (طلای سرخ)، کمال تبریزی (فرش باد) و علی مصفا (سیمای زنی در دوردست) همکاری داشته است. تا کنون هشت آلبوم از او توسط نشر هرمس منتشر شده است. در سال ۱۳۸۰، مجموعهای از موسیقی فیلمهای آب و آتش، از کنار هم میگذریم، باد ما را خواهد برد و بیگانگان تحت عنوان برداشت منتشر شد. دومین مجموعهی او نیز شامل موسیقیهایی از فیلمهای ایستگاه متروک، شبهای روشن و فرش باد است.
اما شاید یکی از ظریفترین لحظات در کارنامهی یزدانیان، موسیقی فیلم شبهای روشن باشد. او در این اثر، بهجای آنکه تنها احساسات عاشقانهی داستان را بازتاب دهد، جهان درونی دو شخصیت اصلی را با سکوت و خلأ روایت میکند. تمهای مینیمال پیانو، فضاهایی آرام، خلوت و اندوهگین میسازند؛ گویی صداها از دل سکوت برمیخیزند و دوباره در آن محو میشوند. در برخی قطعات، استفادهی ملایم از سازهای زهی و فاصلههای باز هارمونیک، نوعی حسِ سرگردانی و انتظار را تداعی میکند؛ همان حالوهوایی که در داستانِ اقتباسی از «شبهای روشن» داستایوفسکی جاری است.

در موسیقی یزدانیان برای این فیلم، هر نت همانند واژهای ناگفته از گفتوگوی درونی شخصیتهاست. موسیقی نه تفسیرِ تصویر، بلکه امتدادِ روح آن است، انعکاس سکوت، دلتنگی و لحظهی کوتاهِ همدلی میان دو تنهایی. شاید به همین دلیل، موسیقی شبهای روشن از مرز فیلم فراتر میرود و به تجربهای احساسی و مستقل بدل میشود؛ شنیدنِ آن بدون تصویر، همچنان همان طعم آرامِ غروب و مهِ تهران را دارد.
شاید یکی از ماندگارترین آثار پیمان یزدانیان، قطعهی «عروسی مردگان» از فیلم گاهی به آسمان نگاه کن ساختهی کمال تبریزی باشد. اما رد پای همان حسِ شاعرانه و اندوهگین، در شبهای روشن نیز بهوضوح شنیده میشود، نغمهای میان امید و حسرت، میان پیانو و سکوت.
جالب است بدانید موسیقی یزدانیان در سالهای اخیر در فیلمی تایوانی با عنوان The Rice Bomber نیز مورد استفاده قرار گرفته است. در این فیلم، قطعاتی از موسیقیهای باد ما را خواهد برد، قصر تابستان و کوه بودا تم اصلی را تشکیل میدهند؛ نشانهای از جهانی شدن زبان احساسی و سینماییِ موسیقی او.