موسیقی متن فیلم رشته‌ خیال – پل تامس اندرسن

در کارنامه‌ی فیلم‌های انگشت‌شمار پُل تامس اندرسن، یکی از بهترین فیلمسازهای حال حاضر آمریکا، کمتر اثری از ماجراهای عاشقانه دیده می‌شود. اگر بخواهیم تا پیش از رشته‌ خیال (+ Phantom Thread) دنبال فیلمی از او بگردیم که مرکزیت آن مربوط به رابطه‌ی عاشقانه میان یک زن و مرد باشد، باید Punch-drunk Love را انتخاب کنیم. فیلمی که خیلی سخت می‌توان آن را چیزی درباره‌ی عشق به مفهوم رایج آن در نظر گرفت. اما اندرسون در آخرین فیلمش مستقیما موضوعی عاشقانه را محوریت داستان قرار داده، و همانطور که از او انتظار می‌رود نه عشقی سرراست و نه ماجرایی سانتیمانتال. به هر حال فیلمی که قرار است آخرین نقش‌آفرینی بازیگر بزرگی چون دنیل دی‌لوییس باشد باید به اندازه‌ای پیچیده باشد که بارها و بارها هوس تماشایش به سر مخاطب بیفتد.

رشته‌ خیال داستان دلباختگی خیاط و طراح مشهوری است به یک پیشخدمت ساده‌ی رستوران در دهه‌ی پنجاه میلادی و در لندن. موسیقی این فیلم نیز طبق آنچه پیش‌بینی می‌شد به جانی گرینوود سپرده شد. کسی که از سال 2007 و معروف‌ترین اثر اندرسون «خون به‌پا خواهد شد» همکاریش را با این کارگردان آغاز کرد. جالب آنکه این همکاری یکطرفه نبود و تمام آن روی پرده‌ی سینما رخ نداد. اندرسون هم در سال 2016 برای ردیوهد سه موزیک ویدئو برای آهنگ‌های Daydreaming، Present Tense و The Numbers ساخت. تفاوت مهم میان موسیقی متن فیلم رشته‌ خیال و سایر آثار اندرسون اما همان [tooltip text=”رمانتیسیسمی” gravity=”nw”]رمانتیسیسم را باید نوعی واکنش احساسی در برابر خرد محوری به‌شمار آورد. تمایلی به برجسته کردن خویشتن انسانی، گرایش به سوی خیال و رؤیا، به سوی گذشتهٔ تاریخی و به سوی سرزمین‌های ناشناخته[/tooltip] است که همگام با فیلم خود را به مخاطب نشان می‌دهد. دیگر خبری از تجربه‌گرایی‌های آتونال و موسیقی مدرنی که در همکاری‌های اولیه‌ی این دو شنیدیم نیست، چرا که این بار داستان به جای آنکه دو مرد را در مرکز فیلم قرار دهد (خون به پا خواهد شد، مرشد) روایتگر یک رمانس کلاسیک دهه‌ی پنجاه به سبک اندرسونی است: حضور عناصری در شخصیت‌ها که قرار است مخاطب را آزار دهند. وسواس، حسادت و خشم. موسیقی گرینوود که با یک ارکستر 60 سازی اجرا شده در این فیلم وامدار هارمونی‌های بتهوونی (در قطعه‌ی Endless Superstition می‌توان قسمت‌هایی از سونات مشهور مهتاب را شنید)، ملودی‌های نرم شوپنی (تم اصلی فیلم نشانه‌های آشکاری از موسیقی رمانتیک شوپن را در خود دارد) و همینطور بارقه‌هایی از موسیقی جز است که با توجه به دوره‌ای که فیلم در آن روایت می‌شود تاثیر اندک خودرا روی روایت می‌گذارد. گرینوود همینطور از بیان یکنواخت آثار باخ که می‌تواند احساس وسواس شخصیت اول فیلم را به خوبی به مخاطب منتقل کند به خوبی استفاده کرده است و مجموعه‌ای رنگارنگ از قطعاتی آفریده که همراه با تصاویر بی نظیر و میزانسن‌های خیره‌کننده‌ی اندرسون فیلم را برای مخاطب بیان می‌کند.