موسیقی شمن های آسیای میانه | راکِ باستانی
موسیقی گروه «هون هور تو» (پرتوهای خورشید) نوعی از موسیقی شمن ها است و چیزهای دیگری از فرهنگ‌ِ کهن تُرک‌های «تواآ» به آن اضافه گشته است.
در قسمت جنوبی سیبری و همسایگی مغولستان، کشور کوچکی به اسم «تواآ» قرار گرفته. این کشور که بخشی از منطقه فدرالی روسیه به‌حساب می‌آید، جمعیتی حدودِ سیصد هزار نفر را در دل خودش جا داده که عمدتاً به گله‌داری، چوپانی و شکار مشغول‌اند. مردم «تواآ» هزاران سال در نقطه‌ای دورافتاده، مهجور بوده‌اند و تنها بعد از قرار گرفتن در اتحاد جماهیر شوروی بود که کمی به سمت زندگی مدرن حرکت کردند. با این وجود خیلی از شهرها هنوز هم جاده‌ای برای ارتباط با بقیه نقاط ندارند.
«هون هور تو» (پرتوهای خورشید) گروهی چهار نفره است که با استفاده از سازهای بومی خود و همین‌طور آواز گلو (Throat Singing) موسیقی خارق‌العاده و پیچیده‌ای را ارائه می‌کند. نوعی از موسیقی شمن ها که از شمن‌های مغولستان گرفته شده و چیزهای دیگری از فرهنگ‌ِ کهن تُرک‌های «تواآ» به آن اضافه گشته است.
متمایزترین ویژگی آواز گلو، توانایی خواننده در اجرای همزمان دو یا سه نُت توسط حنجره است. به‌طوری که همراه با نت اصلی، فواصل هارمونیک آن نیز به‌صورت همزمان اجرا می‌شود. این شیوۀ آوازیِ سخت، نسل‌به‌نسل در قبایل تووآ منتقل شده و از موسیقی در مراسم آیینی به‌عنوانِ ابزاری درمانی و برای دور کردن ارواح اهریمنی استفاده می‌شده است.
موسیقی تووآ پیوندهای بسیار نزدیکی با موسیقی مغولی دارد اما در شیوه‌های اجرایی و جزییات تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. مثلا بر خلاف مغول‌ها که ساز بادی لیمبه را با شیوه لبی می‌نوازند، ترک‌های تووآ ساز بادی خود را با دندان (همانند نی ایرانی) می‌نوازند. سازبندی گروه‌های موسیقی تووآ به مراتب دارای تنوع بیشتری است. علاوه بر مورین خور سازهایی مانند خوموس (نوعی هارپ)،ایگیل، دوش بولور و دونگ گور (دهل شامانی) رایج است.
